4 dòng sản phẩm du lịch: Từ nhu cầu thị trường đến chiến lược phát triển bền vững của du lịch Thái Nguyên

Trong vai trò "thủ phủ trà" của cả nước, lại sở hữu hệ thống bảo tàng, trường đại học, di tích cách mạng dày đặc, Thái Nguyên có nền tảng để phát triển những sản phẩm mang bản sắc riêng, nhân văn và bền vững, điều mà Du lịch Việt Nam luôn tìm kiếm. Đại diện Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) Thái Nguyên chia sẻ: "Điều chúng tôi đặt lên hàng đầu không phải là tăng trưởng nóng, mà là giá trị bền vững và những trải nghiệm nhân văn cho cộng đồng, đặc biệt là phụ nữ và thanh thiếu niên".

Du lịch sinh thái "lá phổi xanh" hút du khách

Nằm giữa những dãy núi hùng vĩ và hồ nước rộng lớn, Thái Nguyên có lợi thế tự nhiên để phát triển du lịch sinh thái. Hồ Núi Cốc, ATK Định Hóa, Khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng, suối Kẹm hay các thung lũng chè bạt ngàn trở thành "tài nguyên sống" cho các sản phẩm xanh.

Những năm gần đây, tỉnh Thái Nguyên thúc đẩy mô hình du lịch sinh thái gắn với trải nghiệm nông nghiệp, nơi du khách có thể tham quan đồi chè, tìm hiểu quy trình làm trà, tham gia chăm sóc vườn rừng hay khám phá rừng nguyên sinh.

Chị Lương Thị Hoa (xã Hợp Thành), cho biết: "Trước đây, phụ nữ địa phương chủ yếu làm chè và việc đồng áng. Giờ đây, họ trở thành hướng dẫn viên bản địa, là người kể chuyện cây chè, kể chuyện pháo đài ATK hay suối Kẹm. Sự thay đổi này giúp phụ nữ tự tin hơn, thu nhập ổn định hơn".

Du lịch sinh thái vì vậy không chỉ tạo ra trải nghiệm xanh mà còn góp phần trao quyền và tạo cơ hội kinh tế cho phụ nữ.

Du lịch văn hóa lịch sử: Giá trị cốt lõi làm nên bản sắc Thái Nguyên

Thái Nguyên là "bảo tàng sống" của lịch sử cách mạng, nơi lưu giữ dấu ấn của Trung ương An toàn khu (ATK), di tích Khởi nghĩa Thái Nguyên, Bảo tàng Văn hóa các dân tộc Việt Nam, cùng nhiều di tích văn hóa của các dân tộc Tày, Nùng, Sán Dìu, Dao…

Các tuyến du lịch lịch sử - văn hóa được thiết kế gắn với trải nghiệm kể chuyện, trình diễn văn hóa dân tộc, nghề truyền thống và ẩm thực bản địa. Đây là điểm mà thị trường du lịch hiện đại rất quan tâm: trải nghiệm có chiều sâu văn hóa.

Theo Trưởng phòng Quản lý Du lịch, Sở VHTTDL tỉnh Thái Nguyên: "Khách du lịch hiện nay không chỉ muốn đến xem, mà còn muốn hiểu, muốn tương tác. Chúng tôi đang tập trung số hóa di tích, xây dựng sản phẩm giáo dục lịch sử cho thanh thiếu niên để du lịch văn hóa Thái Nguyên không chỉ là tham quan, mà là hành trình học hỏi".

Sự kết hợp giữa văn hóa - lịch sử - số hóa giúp Thái Nguyên trở nên hấp dẫn hơn, đặc biệt với học sinh, sinh viên, nhóm khách ngày càng chiếm tỷ trọng lớn.

Du lịch cộng đồng - "bản sắc đời sống" của vùng chè và núi rừng

Nếu sinh thái mang lại không gian xanh, văn hóa - lịch sử mang lại chiều sâu, thì du lịch cộng đồng của Thái Nguyên chính là nơi tạo ra kết nối và cảm xúc.

Các mô hình ở xóm Tân Sơn, bản Quyên, bản Mỏ Gà, xóm Na Lay… đã chứng minh sự đổi thay mạnh mẽ khi người dân, đặc biệt phụ nữ được tham gia vào quá trình làm du lịch.

Những homestay được chuyển đổi từ nhà sàn, những tour trải nghiệm hái chè, tắm suối, khám phá ẩm thực Tày - Nùng đang trở thành sản phẩm hút khách, nhất là du khách thành thị và khách quốc tế.

Cô Hoàng Thị Mến, một phụ nữ Tày làm du lịch cộng đồng hồ hởi cho biết: "Chúng tôi không chỉ đón khách mà còn kể câu chuyện của mình, câu chuyện của cả vùng đất. Du khách thích cái thật, cái mộc. Nhờ vậy mà chúng tôi thêm tự hào về bản sắc, và phụ nữ có cơ hội làm chủ kinh tế gia đình".

Du lịch cộng đồng vì vậy không chỉ là sản phẩm du lịch, mà còn là động lực xây dựng nông thôn mới và nâng vị thế của phụ nữ vùng cao.

Du lịch học tập: Dòng sản phẩm chiến lược, khác biệt và đầy tiềm năng

Trong 4 nhóm sản phẩm của Thái Nguyên, du lịch học tập được xem là hướng đi khác biệt nhất, nền tảng bền vững nhất và phù hợp với xu thế thị trường nhất.

Tỉnh sở hữu hơn 20 trường đại học, cao đẳng và trung cấp nghề, một trong những trung tâm đào tạo lớn nhất phía Bắc. Thái Nguyên còn có hệ thống bảo tàng, di tích cách mạng, làng nghề và các không gian thực hành văn hóa dân tộc, yếu tố vô cùng thuận lợi để phát triển du lịch học tập theo nhiều chủ đề.

Du lịch học tập ở Thái Nguyên gồm: Hành trình tìm hiểu lịch sử cách mạng tại ATK Định Hóa; Tour tìm hiểu văn hóa các dân tộc tại Bảo tàng Văn hóa các dân tộc Việt Nam; Trải nghiệm nông nghiệp - cây chè dành cho học sinh thành phố; Workshop nghề: làm chè, dệt thổ cẩm, chế tác nhạc cụ dân tộc; Trại hè STEM - môi trường - kỹ năng sống gắn với thiên nhiên; Chương trình "Một ngày làm sinh viên" tại Đại học Thái Nguyên; Trải nghiệm số hóa di tích, không gian bảo tàng 3D…

Theo chị Đỗ Thị Cúc, Trung tâm xúc tiến Du lịch Thái Nguyên: "Du lịch học tập vừa mang tính giáo dục, vừa gắn với giá trị cộng đồng. Đây là sản phẩm chúng tôi ưu tiên hàng đầu vì phù hợp định hướng phát triển du lịch bền vững, đồng thời đáp ứng nhu cầu rất lớn của các trường học trong và ngoài tỉnh".

Sở dĩ khẳng định du lịch học tập là hướng đi đúng là bởi: 

Đúng xu thế thị trường: Phụ huynh mong muốn con trẻ trải nghiệm thực tế, rèn kỹ năng; trường học cần chương trình ngoại khóa chất lượng.

Đúng tiềm năng địa phương: Thái Nguyên là vùng đất của tri thức, nơi có trường, bảo tàng, di tích, làng nghề, vùng chè; 

Đúng chiến lược ngành: Du lịch học tập phù hợp với định hướng du lịch bền vững, du lịch xanh, du lịch nhân văn. 

Đặc biệt, đây là xu hướng đúng giá trị cộng đồng: Tạo cơ hội việc làm cho phụ nữ, người dân địa phương; nâng cao nhận thức lịch sử - văn hóa cho thế hệ trẻ.

Chị Bùi Thị Mai, Giám đốc HTX Mây Sườn Đông, xã La Bằng cho biết: "Mỗi mùa hè có hàng nghìn học sinh đến tìm hiểu cây chè, học cách làm trà, nghe phụ nữ Tày kể chuyện làng nghề. Các em học được nhiều điều mà sách vở không có". Rõ ràng, du lịch học tập không chỉ là sản phẩm du lịch mà còn là kênh giáo dục đầy cảm hứng.

Phát triển du lịch nhân văn và bền vững, sẵn sàng cho hành trình mới

4 dòng sản phẩm du lịch của Thái Nguyên tuy khác nhau về hình thức nhưng lại gặp nhau ở một điểm chung: Phát triển du lịch gắn với con người, đặc biệt là phụ nữ, thanh niên và cộng đồng yếu thế.

Ở những nhóm sản phẩm này đều: Tạo cơ hội cho phụ nữ tham gia kinh tế du lịch; Góp phần gìn giữ văn hóa dân tộc; Phát triển bền vững, hài hòa giữa kinh tế - xã hội - môi trường; Nâng cao tri thức cộng đồng

Với cả 4 dòng sản phẩm chiến lược - sinh thái, văn hóa - lịch sử, cộng đồng và đặc biệt là du lịch học tập ở Thái Nguyên đang chứng minh rằng việc xác định đúng hướng đi sẽ mở ra cánh cửa phát triển mạnh mẽ cho ngành du lịch. Thái Nguyên không đặt mục tiêu chạy theo số lượng, mà muốn trở thành địa phương làm du lịch tử tế, nhân văn và tạo giá trị lâu dài.

Như đại diện Sở VHTTDL khẳng định: "Thái Nguyên muốn phát triển du lịch bằng giá trị thật, câu chuyện thật và những con người thật. Chỉ khi cộng đồng được hưởng lợi, phụ nữ có cơ hội, trẻ em được học hỏi, thì du lịch mới bền vững".

Đó chính là nền tảng để Thái Nguyên tiến xa hơn trên bản đồ du lịch Việt Nam - một điểm đến xanh, nhân văn, tràn đầy tri thức và cảm hứng.