80% tổng số đơn hàng thổ cẩm đến từ việc livestream tiếp cận khách hàng

Trong bối cảnh kinh tế thị trường cạnh tranh gay gắt, nghề dệt thổ cẩm truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) tại xã Lâm Bình (tỉnh Tuyên Quang) từng đứng trước nguy cơ mai một. Rào cản lớn nhất không phải là kỹ thuật dệt mà là "vùng lõm" giao thông khiến sản phẩm làm ra không thể đến tay du khách.

Tuy nhiên, bằng sự nhạy bén và quyết tâm chuyển đổi số, Hợp tác xã (HTX) Thổ cẩm Lâm Bình đã tìm ra một "cánh cửa" mới đưa những tấm vải dệt tay mang đậm nét văn hóa này vượt qua giới hạn địa lý đến với khách hàng. Báo PNVN đã có cuộc trao đổi với bà Ma Thị Hồng, Giám đốc Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên Lâm Bình để thấy được hành trình "vượt khó" của sản phẩm vải thổ cẩm.

- Xã Lâm Bình có số lượng đông đảo dân số là đồng bào DTTS và nghề dệt thổ cẩm có ý nghĩa rất lớn về mặt văn hóa. Theo bà, thách thức lớn nhất mà nghề dệt truyền thống này phải đối mặt là gì?

Thổ cẩm không chỉ là mưu sinh mà còn là biểu hiện của văn hóa, tín ngưỡng. Tuy nhiên, nghề này đứng trước nguy cơ mai một rất lớn. Thách thức lớn nhất đến từ kinh tế thị trường. Sản phẩm dệt công nghiệp với mẫu mã đa dạng và giá thành rẻ đã tràn vào, khiến các sản phẩm dệt thổ cẩm truyền thống dần bị lãng quên. Trước kia, chị em còn tranh thủ dệt bán khi nông nhàn nhưng dần dần, số người gắn bó với nghề ngày càng ít đi.

- Việc thành lập HTX Thổ cẩm Lâm Bình vào đầu năm 2021 đã mang lại những thay đổi nào cho người dân?

Việc thành lập HTX, đặc biệt là HTX Thổ cẩm Lâm Bình với 30 thành viên chủ yếu là phụ nữ Tày, Dao am hiểu nghề, đã giúp chúng tôi có điều kiện để duy trì sản xuất, bảo tồn nghề và truyền dạy lại cho thế hệ trẻ. Chúng tôi đã tổ chức mô hình "Người biết nghề truyền dạy người chưa biết" ngay tại cộng đồng. Nhờ vậy, không chỉ người lớn mà cả học sinh cũng dần tiếp cận, yêu thích và tự hào tiếp nối nghề. HTX còn chia ra nhiều nhóm sở thích chuyên môn như dệt khăn, chăn, nhóm thêu, nhóm thiết kế, giúp chuyên môn hóa sản phẩm.

- Ban đầu, việc tìm đầu ra cho sản phẩm vẫn là bài toán khó, tình trạng tiêu thụ sản phẩm lúc đó diễn ra như thế nào, thưa bà?

Chúng tôi hiểu rằng, nếu không có đầu ra bền vững thì nghề không thể tạo ra sinh kế. Ban đầu, HTX chỉ bán theo phương thức truyền thống cho du khách tham quan. Tuy nhiên, Lâm Bình là địa phương vùng sâu, vùng xa, giao thông không thuận tiện nên sản phẩm hầu như tiêu thụ rất chậm hoặc không tiêu thụ được. Điều này khiến công xá không đáng bao nhiêu, làm nhiều chị em nản lòng.

- Sự phát triển của Internet đã mở ra "cánh cửa mới" cho HTX. Bà đã nhìn thấy cơ hội như thế nào để giải quyết nút thắt về đầu ra này?

Chúng tôi nhận thấy ở Việt Nam và trên thế giới vẫn còn rất nhiều người say mê với sản phẩm thổ cẩm truyền thống. Vì vậy, chúng tôi quyết định sử dụng mạng xã hội để giới thiệu sản phẩm. Đây chính là "cánh cửa mới" giúp chúng tôi vượt qua rào cản về địa lý để đưa sản phẩm tiếp cận với thị trường trong nước và quốc tế.

- Cụ thể, HTX đã áp dụng hình thức chuyển đổi số nào và việc này đã thay đổi phương thức bán hàng truyền thống ra sao?

Chúng tôi đã triển khai nhiều phiên livestream bán hàng trên các trang mạng xã hội. Để thuận tiện cho khách hàng, HTX cũng thành lập các nhóm trên mạng xã hội để giới thiệu sản phẩm. Điều đặc biệt là, qua livestream, khách hàng có thể đưa ra yêu cầu riêng đối với sản phẩm, giúp chúng tôi sản xuất theo nhu cầu thị trường.

- Khi bán hàng qua mạng, niềm tin của khách hàng là yếu tố then chốt. HTX đã làm gì để tạo dựng uy tín cho sản phẩm thủ công truyền thống của mình?

Chúng tôi luôn đặt chất lượng lên hàng đầu, dù là mua hàng qua mạng. Để tạo dựng lòng tin, các thành viên HTX thường xuyên ghi hình trực tiếp các công đoạn sản xuất, thêu dệt của chị em. Điều này không chỉ giúp khách hàng thấy được sự tỉ mỉ, kỹ thuật truyền thống mà còn giúp họ lựa chọn được sản phẩm ưng ý nhất. Mỗi sản phẩm không chỉ có tính ứng dụng, thẩm mỹ mà còn chứa đựng một câu chuyện nhân văn về cuộc sống của đồng bào DTTS.

- Xin bà chia sẻ về những con số cụ thể sau khi chuyển đổi số và livestream bán hàng. Phương thức này đã tác động như thế nào đến doanh thu và đời sống thành viên HTX?

Kết quả thật sự đáng mừng. Nhờ những phiên livestream bán hàng qua mạng xã hội, số lượng đơn đặt hàng đã tăng lên đáng kể, chiếm đến 80% tổng số đơn hàng của HTX. Điều này có ý nghĩa rất lớn. Mức thu nhập của các thành viên cũng cao hơn, giúp chị em ổn định cuộc sống và chuyên tâm làm việc. Đây chính là sinh kế bền vững mà chúng tôi hướng tới.

- Xin trân trọng cảm ơn bà!