Bình đẳng giới giúp doanh nghiệp phát huy nguồn nhân lực, phát triển bền vững

Hiện nay, Việt Nam đã đạt được những bước tiến đáng kể trong việc thúc đẩy bình đẳng giới tại nơi làm việc. Tỷ lệ nữ tham gia lực lượng lao động tại Việt Nam thuộc loại cao nhất trong khu vực Đông Nam Á. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại sự chênh lệch giữa sự tham gia của nữ giới và nam giới.

Điển hình như ngành cấp thoát nước Việt Nam, chủ yếu hoạt động dưới hình thức doanh nghiệp nhà nước hoặc có vốn nhà nước chi phối. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và đô thị hóa nhanh chóng, ngành cấp thoát nước Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức, và bình đẳng giới nổi lên như một yếu tố then chốt để thúc đẩy phát triển bền vững.

Theo báo cáo của Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) năm 2025, phụ nữ chiếm khoảng 33% lực lượng lao động trong ngành cấp thoát nước Việt Nam, nhưng chỉ nắm giữ 7% vị trí lãnh đạo (như Hội đồng quản trị hoặc Ban giám đốc). 

Sự phân biệt giới rõ rệt: phụ nữ chủ yếu tập trung ở bộ phận hành chính, bán hàng và kế toán (54% ở hành chính, 29% bán hàng), trong khi chỉ 17% ở kỹ thuật - lĩnh vực mà nam giới thống trị (53%). 

Các rào cản bao gồm định kiến giới tính, thiếu đào tạo lãnh đạo dành riêng cho phụ nữ; và môi trường làm việc chưa thân thiện như thiếu cơ sở vật chất an toàn hoặc hỗ trợ sức khỏe phụ khoa.

Những con số này phản ánh thực tế rằng bình đẳng giới tại nơi làm việc trong ngành cấp thoát nước vẫn chưa được quan tâm đúng mức. Điều này dẫn đến lãng phí nguồn nhân lực và cản trở sự phát triển sản xuất, do ngành chưa tận dụng được hết năng lực, kinh nghiệm và góc nhìn đa dạng mà phụ nữ có thể mang lại.

Tuy nhiên, có thể thấy ngành cấp thoát nước đang có những chuyển động đột phá nhờ vào nhận thức rõ ràng của cấp lãnh đạo, và các sáng kiến triển khai rất cụ thể, như ứng dụng bộ công cụ GEARS (giúp đo lường và quản trị chỉ số bình đẳng giới tại nơi làm việc); đánh giá sâu tại các doanh nghiệp lớn trong ngành để xác định khoảng cách bình đẳng giới và đề xuất giải pháp.

Ở cấp độ ngành, sự ra đời của câu lạc bộ Lãnh đạo nữ ngành Nước đã tạo diễn đàn giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm quản lý, nâng cao trình độ và tăng cường đoàn kết giữa các thành viên. Bên cạnh đó, xây dựng hệ thống chỉ số bình đẳng giới cho ngành nước, với mục tiêu giúp các doanh nghiệp tự đánh giá, điều chỉnh và nâng cao năng lực một cách thiết thực và bền vững.

Ngoài ra, các doanh nghiệp thuộc ngành nước cũng xây dựng chiến lược giới riêng, mở rộng cơ hội học nghề cho lao động nữ; tạo nơi làm việc an toàn, thân thiện. Từ đó, ngành cấp thoát nước Việt Nam có thể biến bình đẳng giới thành động lực cho đổi mới, góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững. 

Theo đó, mục tiêu được xác định đến năm 2030 gồm: 100% doanh nghiệp ngành nước có chiến lược về giới; ít nhất 50% nữ tham gia đội ngũ lãnh đạo hoặc Hội đồng quản trị; xây dựng hệ thống chỉ số giới ngành nước; và hoàn thành việc thúc đẩy và hỗ trợ xây dựng môi trường làm việc an toàn, hòa nhập và công bằng trong các đơn vị thành viên.

Thúc đẩy và trao quyền cho nữ giới trong lĩnh vực kinh tế

Ra mắt từ tháng 1/2025, chương trình GEARS@VN hướng đến mục tiêu hỗ trợ các đơn vị và tổ chức đo lường và thực hành ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị) toàn diện trong quản trị nguồn nhân lực, qua đó gia tăng lợi thế cạnh tranh trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Sau 9 tháng chính thức hoạt động, chương trình đã tổ chức các hoạt động truyền thông đa dạng để nâng cao nhận thức về vai trò của yếu tố bình đẳng giới tại nơi làm việc của hàng ngàn doanh nghiệp, giúp các tổ chức nhận ra mối liên kết chặt chẽ của chỉ số này với các mục tiêu phát triển bền vững theo khung chính sách ESG.

Bên cạnh đó, đội ngũ chuyên gia của chương trình đang tiến hành tư vấn đo lường và quản trị chỉ số bình đẳng giới tại nơi làm việc cho các doanh nghiệp tiêu biểu từ nhiều ngành kinh tế khác nhau, bao gồm: Hội Cấp thoát nước Việt Nam (VWSA), TTC AgriS (nông nghiệp), Biti's (hàng tiêu dùng), WellSpring Saigon (giáo dục song ngữ), Hợp tác xã Lạc Địa (thực phẩm và ffồ uống), Pencil Group (truyền thông sáng tạo), Wecare247 (dịch vụ chăm sóc sức khỏe).

Trong năm 2025-2026, chương trình GEARS@VN sẽ thực hiện nghiên cứu về hiện trạng bình đẳng giới trong các ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam (thủy sản, dệt may, da giày, gỗ và nội thất); cũng như tiếp tục tìm kiếm và hỗ trợ các doanh nghiệp xuất khẩu tiêu biểu trong việc quản trị hiệu quả và nâng cao chỉ số Bình đẳng giới tại nơi làm việc, giúp tích hợp kết quả vào Báo cáo Phát triển bền vững của các doanh nghiệp, qua đó góp phần củng cố vị thế của doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng xuất khẩu toàn cầu, cũng như trong bức tranh đầu tư tác động của khu vực.