Bình đẳng giới trong STEM: Mắt xích cho việc giải quyết các vấn đề khí hậu

Cải thiện hệ thống tài năng nữ trong STEM không chỉ giúp thu hẹp khoảng cách về kỹ năng theo giới tính mà còn tạo ra một lực lượng lao động đa dạng hơn để giải quyết các mục tiêu về khí hậu. Lĩnh vực STEM vẫn chủ yếu do nam giới thực hiện, với 72% nhà nghiên cứu khoa học trên toàn cầu là nam giới và chỉ 1/5 quốc gia đạt được bình đẳng giới trong lĩnh vực này.

Bình đẳng giới trong STEM là một vấn đề quan trọng, có thể giúp thu hẹp khoảng cách trong kỹ năng giữa nam và nữ, tăng việc làm và năng suất lao động của phụ nữ, đồng thời giảm phân biệt nghề nghiệp. Trao quyền nhiều hơn cho phụ nữ trong STEM cũng có thể phá vỡ chu kỳ đói nghèo trong các cộng đồng yếu thế, trong đó trẻ em gái thường không được tiếp cận với các cơ hội như nam giới. Và quan trọng hơn, lực lượng lao động đa dạng có thể giúp kiểm soát cuộc khủng hoảng khí hậu-một thách thức không chỉ giới khoa học mà cả hành tinh phải đối mặt.

Biến đổi khí hậu đang diễn ra với tốc độ nhanh chóng với những tác động nghiêm trọng đến tương lai. Để đối phó với điều này, nhiều giải pháp đa dạng lấy cảm hứng từ kinh nghiệm sống cần được đưa ra. Bình đẳng giới cần được coi là một phần của việc phân tích vấn đề, xây dựng các câu hỏi nghiên cứu, thí điểm các giải pháp và sự tham gia của cộng đồng. Tuy nhiên, với việc phụ nữ chiếm chưa đến 1/3 số nhà nghiên cứu toàn cầu cho thấy thiếu hụt sự đa dạng giới tính, điều rất quan trọng để tạo ra những ý tưởng mới.

Thu hẹp khoảng cách giới trong giáo dục STEM

Thu hẹp khoảng cách giới trong giáo dục STEM sẽ có tác động tích cực đến việc làm nếu trẻ em gái được khuyến khích theo đuổi các môn khoa học, toán học, kỹ thuật và công nghệ, với tổng số việc làm của EU trong lĩnh vực này dự kiến sẽ tăng từ 850.000 lên 1,2 triệu vào năm 2050. Không chỉ vậy, một đội ngũ nhân tài STEM đa dạng hơn đồng nghĩa với việc phụ nữ sẽ có đại diện nhiều hơn trong các vấn đề nghiên cứu quan trọng, bao gồm cả biến đổi khí hậu.

Theo Giám đốc Giáo dục của Hội đồng Anh Maddalaine Ansell, điều quan trọng là trước tiên phải xóa bỏ một số rào cản giới tính tồn tại với phụ nữ trong sự nghiệp STEM. Điều này có nghĩa là thách thức một số chuẩn mực giới tính xung quanh vai trò STEM, khuyến khích trẻ em gái, phụ huynh, giáo viên và lãnh đạo nhà trường xem STEM là một lựa chọn nghề nghiệp hấp dẫn từ những giai đoạn đầu tiên của hệ thống giáo dục.

Để đạt được điều này, Hội đồng Anh đã thiết lập một loạt chương trình trên toàn cầu nhằm hỗ trợ các cơ hội cho phụ nữ và trẻ em gái trong STEM, tiêu biểu như chương trình Trẻ em viết code ở Colombia, học bổng Women in STEM với 26 trường đại học ở Anh về công nghệ môi trường, mạng lưới điện, máy tính và kỹ thuật y sinh hay chương trình Phụ nữ trong Khoa học của Hội đồng Anh tại châu Mỹ.

Phụ nữ góp phần giải quyết các vấn đề khí hậu

TS Irene Samy Fahim, người chuyên về ngành kỹ thuật Trái đất, gần đây đã giành giải thưởng Vì Phụ nữ trong Khoa học năm 2021 của L’Oréal-UNESCO cho nghiên cứu sản xuất bộ đồ ăn dùng một lần làm từ bã mía. Cô hiện là trợ lý Giáo sư tại khoa Kỹ thuật Công nghiệp và Dịch vụ và Quản lý tại Đại học Nile của Ai Cập và Đại học Hoa Kỳ ở Cairo. Ngoài nghiên cứu trên, Fahim còn tiên phong trong dự án tạo ra túi ni lông từ vỏ tôm, vật liệu cách nhiệt từ vỏ trái cây và sàn gỗ cứng từ chất thải nông nghiệp.

Với Fahim, giáo dục trẻ em gái theo đuổi STEM có liên hệ đến việc giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu. Cô nói: "Giáo dục STEM đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường thông qua nâng cao nhận thức và dạy con người những cách khác nhau để bảo vệ môi trường sống tự nhiên. Nó tập trung vào việc giảm lượng khí thải carbon, làm sạch nguồn nước, chống ô nhiễm, tạo ra hệ thống tái chế các tấm pin mặt trời và đề xuất các kỹ thuật chế tạo nhựa sinh học mới".

TS Ola Gomaa, chuyên gia công nghệ sinh học vi sinh vật tại Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Ai Cập, có nghiên cứu sâu về vai trò của vi sinh vật trong việc chống lại biến đổi khí hậu. Gomaa tin rằng, để tạo ra sự thay đổi thực sự trong việc tìm kiếm nhân tài STEM, cộng đồng toàn cầu nên chú trọng vấn đề này. "Ngay từ đầu, các trường học nên mời phụ nữ trong lĩnh vực STEM đến nói chuyện với trẻ em trong trường học và thanh niên tại các trường đại học để họ hiểu được cảm giác làm việc trong lĩnh vực này như thế nào", Gomaa nói.

Theo Gomaa, điều giúp phụ nữ yên tâm theo đuổi STEM là có thể cân bằng giữa sự nghiệp và gia đình. "Tôi may mắn có gia đình, những người hiểu rõ công việc này, ủng hộ tôi. Họ giúp tôi nuôi con để tôi có thể nhận học bổng và tham dự các hội nghị, những điều này cho tôi cơ hội theo đuổi sự nghiệp và không cần lo lắng về thời gian xa gia đình", TS Ola Gomaa cho biết.