Đam mê văn hóa Mường nên họa sĩ Vũ Đức Hiếu đã bỏ cả nhà cửa, việc làm ở Thủ đô lên xã Bình Thanh, thành phố Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình để xây dựng bảo tàng Mường. Đến giờ anh đã thành công tạo nên một không gian văn hóa rất đặc trưng và trở thành điểm đến hấp dẫn.
Họa sĩ Vũ Đức Hiếu đã dành tâm huyết cả nửa đời người để xây dựng Bảo tàng không gian văn hóa Mường
Bảo tàng không gian văn hóa Mường hiện lên giữa bốn bề mây núi
Cách đây hơn chục năm, họa sĩ Nguyễn Đức Hiếu đã bỏ công việc ở Thủ đô Hà Nội lên Hòa Bình mua đất để dựng bảo Tàng không gian Văn hóa Mường. Anh đã có may mắn sưu tầm được một ngôi nhà Lang ở đất Mường Bi. Tuy nhiên, cách đây hơn 2 năm, có mấy vị khách đã sơ ý làm cháy toàn bộ căn nhà. Ngôi nhà Quan Lang xưa bị cháy khiến anh Hiếu mất ăn, mất ngủ. Anh ấp ủ dự định, phải dựng lại cho kì được ngôi nhà độc đáo đó.
Mo Lựng - thầy mo nổi tiếng của xứ Mường đến làm lễ cho ngôi nhà Lang vừa được phục dựng lại
Bao công của đổ vào khu đất hoang, anh đã hoàn thiện được bảo tàng Mường. Anh cũng kì công đi khắp xứ Mường sưu tầm cồng chiêng, vật dụng liên quan đến văn hóa Mường.
Bộ công chiêng cổ vô giá được trưng bày tại nhà Lang Mường
Công trình nhà Lang được khởi công xây dựng từ tháng 3/2015, với mục đích “hồi sinh” lại ngôi nhà Lang cổ của người Mường bị cháy cách đây 2 năm.
Những họa sĩ nổi tiếng, bạn của anh Hiếu, đã góp phần quan trọng trong việc phục dựng lại ngôi nhà Lang
Trước khi khởi công xây dựng, Bảo tàng đã gửi thông điệp mong muốn phục dựng lại nhà Lang và triển khai hoạt động gây quỹ cộng đồng Nhà Lang- giấc mơ hồi sinh trong suốt 2 năm.
Nhiều chương trình của các nhóm cộng đồng được tổ chức như: Đêm hội thời trang, triển lãm ảnh, đấu giá ở Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. Nguồn quỹ của các chương trình đều được sử dụng để phục dựng không gian kiến trúc của ngôi nhà. Trước lễ khánh thành, khách tham quan được tìm hiểu về lễ mát nhà được tổ chức trong nhà Lang, các bước làm bếp trên nhà Lang của người Mường và những thông tin về quá trình phục dựng lại ngôi nhà Lang.
Nhà Lang là nơi ở của các vị Quan Lang - tầng lớp lãnh đạo cao nhất của xứ Mường xưa kia
Về ngôi nhà Lang phục dựng, những phần khung cột cũ và quá giang bị cháy xém bên ngoài vẫn tiếp tục được sử dụng. Ngôi nhà sàn nhờ thế vẫn mang bóng dáng của ngôi nhà cũ. Những phần không thể tái sử dụng, được giữ lại và nhận được sự hỗ trợ - xử lý miễn phí hoàn toàn - của Viện bảo tồn di tích Việt Nam.
Cỗ lá là hình thức bày biện thức ăn phổ biến ở xứ Mường
Phần mới thay thế gồm các bộ phận bằng gỗ chai, nghiến được sưu tầm từ nhà sàn của người Mường ở khu vực Thu Cúc, Phú Thọ chuyển về. Thi công công trình do đội thợ làm nhà người Mường ở Tân Sơn, Phú Thọ thực hiện.
Bảo tàng Không gian văn hóa Mường giờ là điểm đến hấp dẫn với những ai thích tìm hiểu về văn hóa Mường
Các hiện vật trong nhà Lang trước kia, có hiện vật được gắn lắp lại từ những mảnh vụn như bộ súng săn, còn lại những hiện vật như bộ chiêng, gùi, chăn nệm, ấm chén, nồi đồng, bát đũa…đã được phía Bảo tàng Mường sưu tầm bổ sung trong thời gian vừa qua và tiếp tục sưu tầm tiếp trong thời gian tới.