Các bà nội trợ Nigeria phải chi số tiền tương đương 50 nghìn đồng/quả cà chua |
Rose Edet, bà chủ một quán ăn ở quận Ikoyi, thành phố Lagos, Nigeria chưa bao giờ nghĩ việc mua cà chua làm nguyên liệu nấu ăn cho nhà hàng của mình lại là một vấn đề đáng lo như vậy. Giờ đây, Edet đang đau đầu vì giá cà chua tăng từng ngày ảnh hưởng trực tiếp đến việc kinh doanh của cô. “Chúng tôi đang đối mặt với cuộc khủng hoảng cà chua. Tôi chưa bao giờ chứng kiến cảnh này trong suốt 36 năm cuộc đời của mình”, Edet cho biết.
Edet và nhiều bà nội trợ khác cho biết, họ buộc phải dừng việc dùng cà chua tươi sống và chuyển sang dùng cà chua được chế biến dưới dạng bột cho tiết kiệm. Tuy nhiên giải pháp này cũng không giúp họ tiết kiệm hơn là bao vì giá của cà chua bột cũng đang tăng cao. “Một gói bột cà chua trước đây được bán với giá 40 naira giờ đây đã tăng lên 55 naira”, bà nội trợ Zainab Abdullahi ở thành phố Kano cho biết.
Món cơm truyền thống jollof cần có cà chua làm nguyên liệu chế biến |
Cà chua là một thành phần quan trọng trong các món ăn hàng ngày của người Nigeria, đặc biệt là trong món cơm truyền thống jollof. Giờ đây, giá cà chua tăng khiến cho việc chế biến món ăn này trở nên vô cùng đắt đỏ. Tại các chợ, giá bán lẻ 1 quả cà chua là 396 raina trong khi giá bán buôn là 42.000 naira/sọt (tương đương 4,7 triệu đồng).
Thủ phạm gây ra tình trạng này là Tuta absoluta, loài bướm đã phá hủy cây cà chua của nông dân ở bang Kaduna, miền Bắc Nigeria. Dịch bướm Tuta absoluta phá hoại mùa màng được người nông dân nước này ví như “dịch Ebola trên cà chua” đã phá huỷ hơn 80% diện tích cà chua ở bang Kaduna, làm thiệt hại hơn 1 tỉ naira của hơn 200 hộ nông dân. Hiện nay, nỗi lo dịch bệnh do côn trùng phá hại tiếp tục lan rộng trên toàn miền Bắc, khu vực tập trung diện tích trồng cà chua của Nigeria, vẫn treo lơ lửng.
Gần bang Kaduna là thành phố Kano, nơi có nhà máy sản xuất chế biến cà chua quy mô của tỉ phú Aliko Dangote, người giàu nhất Châu Phi, giờ đây cũng trở nên đìu hiu vì nhà máy đã phải đóng cửa chỉ sau 2 tháng hoạt động.
Có sản lượng cà chua lớn thứ hai châu Phi nhưng Nigeria vẫn phải nhập khẩu mặt hàng này |
Cuộc khủng hoảng cà chua hiện nay càng làm tăng thêm áp lực chi tiêu đối với người dân Nigeria vốn đã chật vật vì thiếu nhiên liệu và lạm phát cao. Trên nhiều diễn đàn mạng xã hội, người dân Nigeria chia sẻ trạng thái lo lắng của mình về tình trạng giá cả tăng, đặc biệt là giá cà chua. Nhiều người đã đăng tải những bức ảnh về lễ hội cà chua ở Tây Ban Nha với những dòng chia sẻ như: “Giá mà những người tham gia lễ hội biết được giá cà chua tại Nigeria hiện nay” hay “Cà chua giờ là vàng ở Nigeria”. Một bà nội trợ cho biết, cô phải mua 3 quả cà chua với giá 200 naira, cao hơn giá mua 1 lít xăng hiện ở mức 145 naira.
Nigeria là quốc gia có sản lượng cà chua lớn thứ hai châu Phi với 1,5 triệu tấn/năm. Tuy nhiên, do điều kiện kho bãi và hạ tầng giao thông kém phát triển nên quốc gia này vẫn phải nhập khẩu cà chua để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước. Theo Chương trình môi trường Liên hợp quốc, mỗi năm Nigeria phải chi 1 tỉ USD để nhập khẩu cà chua sống trong khi 75% sản lượng cà chua thu hoạch trong nước bị bỏ phí. Để hạn chế nhập khẩu và thúc đẩy sản xuất trong nước, tỉ phú Aliko Dangote đã xây dựng nhà máy chế biến cà chua. Theo Giám đốc điều hành nhà máy Abdulkareem Kaita, mỗi ngày nơi đây cần lượng nguyên liệu đầu vào khoảng 1.200 tấn củ quả. Cà chua mất mùa khiến hoạt động của nhà máy bị ngưng trệ vì không có nguyên liệu sản xuất. |