“Chìa khóa” thoát nghèo bền vững cho phụ nữ vùng khó

Tại xã Đắc Dục, huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum (cũ), nay là xã Dục Nông, tỉnh Quảng Ngãi, đời sống của đồng bào nơi đây còn gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, sau khi triển khai Chương trình Mục tiêu quốc gia (MTQG) giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021–2025, bộ mặt vùng cao nơi đây đã có nhiều khởi sắc.

Căn cứ trên nguồn lực có sẵn ở địa phương cùng với sự hỗ trợ của các nguồn vốn, trong đó có Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững, chị Y Chon (sinh năm 1986, dân tộc Giẻ Triêng), Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) xã, đã chú trọng đề xuất hướng hỗ trợ phụ nữ địa phương phát triển kinh tế thông qua hoạt động xây dựng các mô hình tổ liên kết, HTX và ứng dụng công nghệ để tạo ra các sản phẩm chất lượng.

Từ đó, HTX Dục Nông chuyên sản xuất, chế biến các sản phẩm thịt gác bếp, thịt hun khói… ra đời với sự tham gia ban đầu của 7 thành viên. HTX lựa chọn dựa trên những lợi thế có sẵn ở địa phương như chăn nuôi bản địa, ẩm thực truyền thống… để phát triển sinh kế theo chuỗi: Từ hộ gia đình chăn nuôi nhỏ lẻ, phát triển đến kinh tế tập thể là Tổ Phụ nữ Liên kết nuôi heo đen với 48 hội viên tham gia; sau khi heo lớn sẽ được HTX Dục Nông bao tiêu sản phẩm, chế biến, cung cấp ra thị trường.

Ban đầu, HTX cũng gặp nhiều khó khăn nhưng bằng sự đoàn kết và kiên định với mục tiêu, các sản phẩm làm ra của HTX đã có chỗ đứng, được người tiêu dùng ủng hộ cao, có thương hiệu.

Đến nay, HTX Dục Nông hoạt động ổn định với 16 thành viên và tạo việc làm cho gần 50 lao động với mức thu nhập bình quân 4 triệu đồng/người/tháng; trở thành bệ đỡ quy tụ các cá nhân, hộ gia đình liên kết tạo giá trị chuỗi các sản phẩm đặc trưng địa phương như: rượu nếp cẩm, thịt gác bếp, thổ cẩm… và HTX sẽ chịu trách nhiệm giám sát, bảo đảm chất lượng, thu mua, chế biến chuyển đến người tiêu dùng.

Bám rừng, bám bản làm kinh tế

Tại bản Sin Suối Hồ (xã Sin Suối Hồ, tỉnh Lai Châu), có 100 hộ đồng bào dân tộc Mông sinh sống trên đỉnh núi. Điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, giao thông cách trở khiến đời sống của bà con, đặc biệt là phụ nữ, gặp nhiều khó khăn. Trong bối cảnh đó, việc lựa chọn đúng hướng sinh kế, khai thác hiệu quả tài nguyên bản địa đã mở ra cơ hội thoát nghèo bền vững cho phụ nữ nơi đây.

Vườn địa lan của các thành viên trong Tổ hợp tác "Trồng và phát triển cây hoa địa lan rừng"

Do bản nằm trên độ cao hơn 1.400m so với mực nước biển với nhiệt độ, thời tiết ôn hòa, độ ẩm, ánh sáng phù hợp với sự sinh trưởng của địa lan. Vì thế, bản Sin Suối Hồ được TƯ Hội LHPN Việt Nam quan tâm, hỗ trợ thành lập Tổ hợp tác "Trồng và phát triển cây hoa địa lan rừng".

Sau quá trình khảo sát thực trạng và nhu cầu của chị em, mô hình được triển khai với 20 hộ thành viên ban đầu, trong đó có tới 75% là hộ nghèo và cận nghèo. Tổng kinh phí hỗ trợ cho mô hình gần 250 triệu đồng, vừa giúp chị em có vốn đầu tư ban đầu, vừa tạo động lực để liên kết sản xuất lâu dài.

Sau thời gian triển khai, mô hình Tổ hợp tác từ 20 thành viên ban đầu đến nay đã phát triển lên hơn 60 thành viên, trong đó khoảng 2/3 số hộ đã ổn định cuộc sống. Mô hình không chỉ giúp phụ nữ tận dụng tối đa lợi thế có sẵn ở địa phương, cùng chia sẻ khó khăn, rủi ro, tạo sinh kế ổn định… mà còn góp phần thúc đẩy bình đẳng giới ở xã vùng cao này.

Với chị Sùng Thị Le – thành viên Tổ hợp tác, trước kia gia đình chị thuộc diện cận nghèo. Dù từng trồng địa lan rừng nhưng quy mô nhỏ, thiếu vốn và kỹ thuật nên hiệu quả chưa cao. Khi tham gia tổ hợp tác, chị Sùng Thị Le được hỗ trợ hai đợt vốn, mỗi đợt hơn 6 triệu đồng, cùng với sự hỗ trợ từ Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững, chị đã đầu tư thêm chậu trồng, phân bón, gỗ mục và nhân giống địa lan.

Quan trọng hơn, chị cùng các thành viên được tham gia các lớp tập huấn về kỹ thuật trồng, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh cho địa lan rừng; học kỹ năng làm việc nhóm, lập kế hoạch sản xuất – kinh doanh, quảng bá sản phẩm và kết nối với hoạt động du lịch cộng đồng.

Chị Sùng Thị Le chia sẻ, nhờ được hỗ trợ, chị đã giảm chi phí đầu vào, chủ động nhân giống, biết quảng bá và bán sản phẩm qua mạng xã hội. Vì thế, kinh tế gia đình ngày càng khởi sắc, từ hộ cận nghèo, gia đình chị vươn lên thành hộ khá, có năm thu nhập đạt khoảng 80 triệu đồng. Việc được giao lưu, học hỏi với các mô hình kinh tế hiệu quả khác trong tỉnh cũng giúp chị tự tin, tích lũy thêm kinh nghiệm phát triển sản xuất.

Có thể thấy, trong bối cảnh chuyển đổi số, kinh tế số, các hoạt động hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế, giảm nghèo, nhất là từ Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững, đã giúp phụ nữ làm giàu từ chính tài nguyên bản địa, thoát nghèo bền vững. Điều này giúp chị em trở thành chủ thể tích cực trong phát triển kinh tế, khẳng định mình trong gia đình và xã hội, thúc đẩy bình đẳng giới ở địa phương.