Vi chất kẽm giúp phát triển và duy trì hoạt động hiệu quả của hệ thống miễn dịch, cần thiết cho việc bảo vệ cơ thể trước bệnh tật, làm vết thương mau lành. Thiếu kẽm làm giảm phát triển và chức năng của hầu hết các tế bào miễn dịch, bao gồm cả tế bào T, tế bào B và đại thực bào. Do đó, thiếu kẽm làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm khuẩn, suy dinh dưỡng và tử vong ở trẻ.
Một nghiên cứu tại Mỹ cho thấy, bổ sung kẽm giúp làm giảm 18% trường hợp tiêu chảy, 41% trường hợp viêm phổi và làm giảm tỷ lệ tử vong ở trẻ lên đến hơn 50%.
Thiếu kẽm khiến trẻ biếng ăn, chậm lớn |
Bên cạnh đó, kẽm tham gia vào thành phần của trên 300 enzym, giúp tăng hấp thu, tăng tổng hợp chất đạm, phân chia tế bào, tăng cảm giác ngon miệng nên rất quan trọng đối với trẻ em. Nếu thiếu kẽm, sự phân chia tế bào sẽ khó xảy ra nên ảnh hưởng trầm trọng tới sự tăng trưởng cả cân nặng và chiều cao.
Mặt khác, kẽm còn tham gia vào quá trình sinh tổng hợp và điều hòa chức năng của trục hormone dưới đồi như GH (Growth hormone), IGF-I là những hormone tăng trưởng và kích thích tăng trưởng. Khi thiếu kẽm thì sự phân chia tế bào sẽ khó xảy ra nên sẽ làm chậm phát triển chiều cao, rối loạn phát triển xương, chậm dậy thì và giảm chức năng sinh dục.
Kẽm còn giúp duy trì và bảo vệ các tế bào vị giác và khứu giác. Thiếu kẽm, sự chuyển hóa của các tế bào vị giác bị ảnh hưởng, gây biếng ăn do rối loạn vi giác. Trẻ em biếng ăn sẽ bị suy dinh dưỡng, ảnh hưởng đến sự tăng trưởng và phát triển.
Tôm, trứng, thịt là những thức ăn giàu kẽm |
Theo PGS.TS Nguyễn Thị Lâm, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng thiếu kẽm ở trẻ em thường do thiếu kẽm trong khẩu phần ăn. Nhiều gia đình thường chỉ quan tâm bổ sung cho con các chất đạm, hay bổ sung can xi... chứ chưa lưu ý tăng cường sử dụng những thức ăn nhiều kẽm: Tôm, đặc biệt là tôm đồng, lươn, hàu, sò, gan lợn, sữa, thịt bò, lòng đỏ trứng, cá, đậu nành, các hạt có dầu (hạnh nhân, hạt điều, đậu phộng), đậu xanh nảy mầm...
Ngoài ra, để trẻ có thể hấp thụ kẽm tốt nhất, gia đình nên đồng thời bổ sung vitamin C cho trẻ từ các loại trái cây tươi giàu lượng vitamin C sẵn có như cam, chanh, quýt, bưởi… Riêng với trẻ còn bú mẹ, thì bà mẹ cần lưu ý bổ sung kẽm trong khẩu phần ăn của mình, đồng thời duy trì cho trẻ bú mẹ tới 24 tháng.