Giáng Son bị “đánh gậy bản quyền” ca khúc của chính mình: Chỉ là hiểu lầm?

Trước đó, ngày 15/10/2021, nhạc sĩ Giáng Son đã gửi đơn kiến nghị lên Trung tâm Bảo vệ bản quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC) để ủy quyền cho Trung tâm này thay mặt mình thực hiện các biện pháp cần thiết để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của chị trong vụ việc mà chị cho rằng mình bị "đánh bản quyền" với ca khúc Giấc mơ trưa.

Trong đơn, nhạc sĩ Giáng Son cho biết chị mới thành lập kênh YouTube riêng mang tên Giáng Sol Official để chia sẻ những bài hát, album cũ mới của mình với khán giả vào ngày 25/9. Thận trọng về vấn đề bản quyền nên chị chỉ đưa bản Giấc mơ trưa được phối khí riêng với giọng ca Khánh Linh trong album đầu tiên Giáng Son được phát hành năm 2007.

Tuy nhiên, kênh của Giáng Son nhận được thông báo khiếu nại bản quyền liên quan đến video này. Theo thông báo từ hệ thống, video do Giáng Son đăng lên có chứa một đoạn âm thanh tương tự sản phẩm Giấc mơ trưa của nghệ sĩ đàn nhị Dương Thùy Anh, thuộc sở hữu của BH Media và Hồ Gươm Audio.

Điều này khiến nữ nhạc sĩ bức xúc và khẳng định, bản thân không ký độc quyền tác phẩm này cho bất cứ ai hay tổ chức nào.

"Mọi bản quyền về tác giả, phối khí, thu âm là thuộc về tôi. Sau khi tôi đưa lên vài ngày thì có thông báo khiếu nại của BH Media thay mặt Hồ Gươm Audio Video là chủ sở hữu bản quyền. Tôi vô cùng bức xúc vì tôi không hề ký bản quyền với Hồ Gươm Audio Video và BH Media. Mọi sở hữu bản quyền phải thuộc về tôi!", nữ nhạc sĩ bày tỏ.

Trước sự bức xúc của nhạc sĩ Giáng Son, ngày 27/10, đơn vị liên quan là BH Media (là một trong những đơn vị dẫn đầu trong ngành công nghiệp nội dung số tại Việt Nam, đối tác của các nền tảng số lớn trên thế giới như YouTube, Facebook, TikTok, Spotify…) đã có thông tin chính thức trong buổi họp báo "Bản quyền âm nhạc trên môi trường số".

BH Media cho biết công ty ghi nhận nhạc sĩ Giáng Son đã rất có ý thức về bản quyền. Tác giả của ca khúc Giấc mơ trưa đã cẩn thận chuẩn bị một bản ghi – thuộc quyền sở hữu của chị để đưa lên kênh YouTube riêng của mình.

Tuy nhiên, vì trên YouTube có nhiều bản ghi Giấc mơ trưa của nhiều chủ sở hữu khác nữa, do đó, khi phát hiện bản ghi Giấc mơ trưa của Giáng Son mới được tải lên hơi giống với bản ghi Giấc mơ trưa của nghệ sĩ Dương Thùy Anh đã up lên trước đó, YouTube đã so sánh, đối chiếu và tự động gửi thông báo xác nhận bản quyền tới nhạc sĩ Giáng Son.

"Đây là cơ chế quét bản quyền tự động của YouTube, mà những ai đã từng lập kênh YouTube đều trải nghiệm và hiểu. Thông báo đó nhằm mục đích để chủ sở hữu các bản ghi đối soát bản quyền với nhau, và thông báo đó không làm ảnh hưởng đến quyền up bản ghi của Giáng Son. Chỉ cần Giáng Son làm thao tác phản hồi, là chủ sở hữu bản ghi kia sẽ xác minh lại và gỡ xác nhận bản quyền khỏi video. Do đó, việc Giáng Son dùng từ "đánh gậy bản quyền" với trường hợp của chị là chưa chính xác. "Gậy bản quyền" là mức cảnh cáo dành cho những cá nhân có dấu hiệu vi phạm bản quyền", đại diện BH Media cho biết.

Ông Nguyễn Hải Bình, Tổng Giám đốc BH Media nói thêm, doanh thu từ quyền tác giả ca khúc Giấc mơ trưa luôn được YouTube đối soát, gửi về VCPMC và cơ quan này có trách nhiệm chuyển tới nhạc sĩ Giáng Son.

Cũng theo BH Media, mỗi bản ghi âm, audio của một bài hát khi được phát hành, sẽ chứa đựng 2 loại quyền tách biệt là: Quyền bản ghi (Sound Recording) liên quan đến phần nhạc, hòa âm phối khí và âm thanh giọng hát có trong bản ghi âm; Quyền tác giả (Musical Composition) liên quan đến phần giai điệu, tiết tấu và lời của bài hát được sử dụng trong bản ghi âm. Theo luật bản quyền, hãng đĩa hoặc nhà sản xuất ra bản ghi âm là người nắm giữ phần Quyền bản ghi, còn nhạc sĩ, người sáng tác bài hát nắm giữ Quyền tác giả hay còn gọi là Tác quyền.

Tại Việt Nam, có rất nhiều nghệ sĩ chưa hiểu chính xác về hai loại quyền nói trên. Có nhạc sĩ nghĩ mình là người tạo ra tác phẩm đó nên có quyền 100% đối với những bản ghi âm, ghi hình liên quan đến tác phẩm của mình. Ví dụ một nhạc sĩ chuyên sáng tác các ca khúc cho các show truyền hình của VTV, HTV, nhưng không có nghĩa nhạc sĩ được quyền đăng tải các chương trình này lên kênh YouTube của nhạc sĩ, bởi VTV, HTV mới là chủ sở hữu thực sự.

Một ví dụ khác nữa, khi nhạc sĩ làm một video để đăng lên YouTube mà sử dụng bản ghi âm của chủ sở hữu khác mà không xin phép, YouTube gửi thông báo tới nhạc sĩ ngay.