Lâm Đồng: Hành trình giúp phụ nữ dân tộc thiểu số ở Tân Thanh vươn lên từ vùng đất khó

Tuy nhiên, từ vùng đất còn nhiều khó khăn ấy, những chuyển biến tích cực đã bắt đầu xuất hiện khi phụ nữ dám thay đổi tư duy, mạnh dạn làm kinh tế, từng bước thoát nghèo. Nhiều phụ nữ đang từng bước thoát nghèo nhờ thay đổi tư duy và nhận được sự đồng hành thiết thực từ Hội LHPN xã Tân Thanh. Không chỉ hỗ trợ sinh kế, Hội còn đóng vai trò quan trọng trong việc "thức tỉnh" ý chí vươn lên của chị em. 

Trong cuộc trò chuyện dưới đây, chị Phạm Thị Cẩm Dung - Chủ tịch Hội LHPN xã Tân Thanh - chia sẻ rõ hơn về những rào cản tư tưởng, cách thức triển khai các mô hình hỗ trợ và hiệu quả mang lại cho phụ nữ địa phương.

+ Thưa chị, trong quá trình công tác tại Hội, chị nhận thấy rào cản lớn nhất khiến phụ nữ địa phương, đặc biệt là phụ nữ dân tộc thiểu số, khó vươn lên phát triển kinh tế là gì?

- Điều tôi nhận thấy rõ nhất chính là "nếp nghĩ, cách làm" truyền thống mang tính trông chờ, ỷ lại. Một bộ phận người dân vẫn quen với phương thức sinh hoạt, canh tác cũ, chưa có ý thức vươn lên hay thay đổi để thích nghi với điều kiện kinh tế - xã hội mới. Đặc biệt, phụ nữ dân tộc thiểu số, do ảnh hưởng bởi tập quán lâu đời và hạn chế về tiếp cận thông tin, trình độ học vấn nên thường cam chịu, tự ti, ít khi dám nghĩ đến việc phát triển kinh tế.

Tân Thanh là một xã vùng sâu, cách trung tâm huyện 25km, có hơn 14.000 nhân khẩu với 20 dân tộc anh em cùng sinh sống. Trong số 3.370 phụ nữ từ 18 tuổi trở lên thì có gần một nửa là người dân tộc thiểu số. Dù đã có nhiều chính sách hỗ trợ nhưng tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo, đặc biệt trong nhóm dân tộc thiểu số, vẫn còn cao. Trong năm 2025, có hộ 102 hộ nghèo chung, chiếm tỷ lệ 3,06%. Số hộ nghèo đồng bào dân tộc thiểu số là 85, trong đó số hội viên phụ n ữ nghèo là 45. Số hộ cận nghèo chung là 158 hộ, số hộ cận nghèo đồng bào dân tộc thiểu số là 138 hộ. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết cho việc thay đổi tư duy, hỗ trợ sinh kế bền vững.

+ Trước thực trạng đó, Hội LHPN xã đã triển khai những mô hình cụ thể nào để giúp phụ nữ thay đổi tư duy và phát triển kinh tế tự chủ?

- Chúng tôi xác định rõ rằng muốn giúp phụ nữ vươn lên thì không thể chỉ "cho cá" mà phải "trao cần câu". Vì thế, Hội tập trung vào việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức, đồng thời triển khai các mô hình sinh kế gắn liền với điều kiện địa phương.

Một số mô hình tiêu biểu như: Phong trào "Hộ hội viên dân tộc thiểu số thay đổi nếp nghĩ, cách làm, tiết kiệm trong chi tiêu để thoát nghèo bền vững", được triển khai từ năm 2021 tại 5 thôn; Tổ tiết kiệm cho vay: Phụ nữ cùng nhau đóng góp tiết kiệm để tạo quỹ xoay vòng hỗ trợ đầu tư nuôi vịt đẻ, nuôi bò, nuôi heo đẻ, trồng cà phê, trồng dâu nuôi tằm…; Tổ đổi công, tổ giúp công, mô hình "5 giúp 1", "10 giúp 1": giúp hội viên vượt khó, chia sẻ lao động chăm sóc nông sản; Các lớp dạy nghề, tập huấn kỹ thuật: từ trồng trọt, chăn nuôi đến sửa máy nông cụ; Mô hình "nuôi heo đất" tại 11/11 chi hội, tạo quỹ để hỗ trợ sinh kế cho hội viên phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn.

Đặc biệt, Hội phối hợp chặt chẽ với các tổ chức, đoàn thể và tận dụng nguồn lực từ Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

+ Những mô hình này đã mang lại hiệu quả cụ thể như thế nào?

- Mô hình được nhiều chị em hưởng ứng tham gia, tạo sự gắn kết, tinh thần tập thể hướng tới các đối tượng yếu thế trong cộng đồng. Điển hình là chị K’Em, hội viên người dân tộc K’Ho ở thôn Phi Tô.

Chị là người nhỏ bé, sức khỏe yếu, lại thường xuyên đau ốm. Thế nhưng, khi được hỗ trợ mô hình nuôi tằm và vay vốn 10 triệu đồng mua bò giống, chị đã nỗ lực vươn lên. Sau 1 năm, bò đẻ được bê con khỏe mạnh. Chị chăm chỉ làm ăn, tích cực tuyên truyền bà con thay đổi cây trồng, từ bỏ thói quen đi bắt tép, câu cá để trồng dâu, nuôi tằm. Cuối năm 2024, chị đã thoát nghèo và trở thành tấm gương điển hình của thôn.

Qua những mô hình này, chị em không chỉ có thu nhập mà còn được rèn luyện tính kỷ luật, sự tự tin, và vai trò trong cộng đồng được nâng lên rõ rệt.

+ Trong quá trình triển khai, Hội gặp phải những khó khăn gì? Và làm thế nào để khắc phục?

- Khó khăn thì rất nhiều, từ bất đồng ngôn ngữ, tập tục lạc hậu, đến việc phụ nữ ít được gia đình ủng hộ khi tham gia các hoạt động ngoài xã hội. Việc tiếp cận công nghệ, kiến thức mới đối với phụ nữ dân tộc thiểu số cũng là trở ngại.

Chúng tôi đã linh hoạt tuyên truyền bằng nhiều hình thức: Từ các buổi sinh hoạt tổ Hội, phát tờ rơi, sử dụng mạng xã hội (zalo, fanpage), đến việc tận dụng vai trò của người uy tín, người bản địa làm kinh tế giỏi để làm gương.

Đặc biệt, Hội chú trọng việc phân công cán bộ Hội theo dõi sát sao từng mô hình, từng hội viên được hỗ trợ, tạo niềm tin và cam kết trách nhiệm từ phía người nhận hỗ trợ.

+ Việc thay đổi "nếp nghĩ, cách làm" đã ảnh hưởng thế nào đến vai trò, vị thế của phụ nữ ở xã Tân Thanh?

- Tôi nghĩ đây là thay đổi mang tính nền tảng. Khi chị em thoát nghèo bằng chính đôi tay mình, họ sẽ cảm thấy tự tin hơn, biết yêu thương bản thân và chăm lo cho gia đình tốt hơn. Họ không còn là người "chỉ biết chăm bếp" nữa mà có thể tham gia các hoạt động xã hội, thể thao, văn hóa. Phong trào bóng chuyền, trò chơi dân gian… đã thu hút cả gia đình cùng tham gia. Phụ nữ được tôn trọng hơn, có tiếng nói hơn trong gia đình và cộng đồng.

Tôi luôn tin rằng, phụ nữ - dù ở đâu, dù xuất phát điểm thấp thế nào - nếu được tiếp cận đúng cách, được động viên và trao cơ hội, họ sẽ trở thành trụ cột vững chắc của gia đình và xã hội.

+ Xin trân trọng cảm ơn chị!