Đến chợ là niềm vui là nét văn hóa độc đáo của bà con người Mông ở Hà Giang. Được hòa mình vào phiên chợ Đồng Văn mới thấu hiểu vì sao chợ là nét văn hóa tinh thần không thể thiếu ở nơi đây.
Mặt trời chưa kịp ló dạng nơi đầu núi, từ khắp các ngả đường, bà con nô nức nhau kéo xuống chợ Đồng Văn. Từng đoàn người già trẻ, gái, trai nối nhau xuống dốc xuôi về thị trấn. Người nào cũng mặc rất đẹp. Các cô gái Mông xúng xính trong bộ váy thổ cẩm rực rỡ, tay đeo xà tích. Mỗi nhịp chân đi là một nốt nhạc rừng vui tai.
Xuống chợ là niềm vui của chị em khi được trò chuyện sẻ chia
Ở chợ luôn tràn ngập những nụ cười
Người bán hàng, người mua cứ thong dong cứ như mượn cớ phiên chợ để được hàn huyên chuyện đời. Ở chợ Đồng Văn vui nhất là ở quầy rượu. Là phụ nữ hay cánh mày râu, gặp nhau là mời nhau "hầu chớ"- uống rượu. Những bát rượu ngô sóng sánh mang theo cả hương vị của núi rừng và nguồn nước mát của dòng Nho Quế được rót tràn bát. Gặp nhau bên bàn rượu, không kể thân sơ, cùng nhau cạn chén. Tiếng nói, tiếng cười rôm rả, cả bàn rượu là một niềm vui bất tận của những con người vùng cao.
Trong cái rét đến tê tái, có tý hơi men rượu ngô dễ làm quên đi cái lạnh lẽo nơi miền sơn cước. Cạnh hàng rượu lại thường có hàng thắng cố. Ông chủ của nồi thắng cố đã kì công nhóm lửa từ lúc trời tờ mờ sáng. Khi bà con đến chợ, nồi thắng cố ngựa luôn tỏa sẵn hương thơm khiến người ta phải tìm đến tận nơi cho kì được. Người Mông thường bảo, chưa thưởng thức thắng cố, coi như chưa đến Đồng Văn.
Món thắng cố không thể thiếu trong những ngày chợ họp
Xuống chợ cùng mẹ
Mặt hàng thổ cẩm đa màu sắc của các dân tộc Mông, Dáy, Dao được bày bán tại chợ
Nụ cười duyên dáng của cô thợ may
Vãn chợ chiều, phố cổ Đồng Văn trở lại cái vẻ u tịch nơi sơn cước
Chợ Đồng Văn là nơi giao thương của đồng bào các dân tộc như: Tày, Nùng, Hán, Mông, Hoa, Dao, Kinh… Chợ họp vào ngày chủ nhật hàng tuần và các ngày lễ, tết trong năm. Chợ nằm dưới chân núi Đồn Cao, ngay bên cạnh khu phố cổ Đồng Văn. Toàn khu chợ được thiết kế theo lối kiến trúc Việt - Hoa và có sự giao thoa rất tinh tế hợp với phong thủy miền cao nguyên: những dãy cột đá ba bốn người ôm được đục đẽo rất đẹp; khu chợ bề thế, vững chãi giữa lòng chảo thung lũng cao nguyên Đồng Văn như một nét chấm phá đầy ấn tượng. Công trình chợ Đồng Văn với kết cấu hình chữ U thật tráng lệ, thâm trầm lối kiến trúc trên đá được xây dựng trong khoảng thời gian từ 1925 - 1928. Chợ Đồng Văn họp định kì vào chủ nhật hàng tuần.
