Trên thị trường có nhiều loại thiết bị giải nhiệt, phổ biến nhất là quạt gió, máy lạnh, ít phổ biến hơn, nhưng cũng đang được nhiều người lựa chọn là các loại quạt hơi nước, quạt phun sương. Mỗi loại có một tính năng và những ưu nhược điểm khác nhau.
Quạt gió thông thường (gồm quạt bàn và quạt trần) đã gần gũi với cuộc sống của người dân từ gần một thế kỷ nay, từng một thời được coi là thiết bị giải nhiệt chủ lực trong mùa nóng. Với công dụng đơn thuần là thay thế cho... quạt tay, những luồng gió đều đặn thổi ra từ những chiếc quạt có thể khiến cho không gian oi bức trở nên dịu bớt đi. Tuy vậy, cơ chế “làm dịu” của quạt gió bên cạnh việc làm luân chuyển không khí trong nhà chứ không có tác dụng làm giảm nhiệt độ, còn thổi bay hơi nước trên cơ thể, nên thường gây hiện tượng làm khô cơ thể, kể cả khô họng, dẫn tới một số bệnh hô hấp.
Sử dụng quạt phun sương sẽ rẻ tiền hơn nhiều so với máy lạnh, nhưng đòi hỏi người sử dụng phải đảm bảo một số nguyên tắc để tránh những ảnh hưởng thuộc về ‘mặt trái’ của thiết bị. Ảnh minh họa: internet
Những năm gần đây, trên thị trường xuất hiện những chiếc quạt hơi nước được chế tạo trên cơ sở phát triển quạt thông thường. Những chiếc quạt này không chỉ có động cơ và những chiếc cánh quay tròn, mà ở phía sau nó là một hộp kín để đựng nước hoặc nước đá, cùng một tấm vải hoặc nỉ dày để thấm nước. Với lực hút của cánh quạt, hơi nước (hoặc hơi lạnh nếu bỏ nước đá vào) sẽ được đẩy ra phía trước, có tác dụng làm giảm nhiệt độ trong một phạm vi nhất định, đồng thời cung cấp hơi nước trong không khí để tránh hiện tượng khô người, khô họng. Tuy nhiên, loại quạt này có hai nhược điểm chính là phạm vi làm mát khá nhỏ (chỉ khoảng 1-1,5m2), và có thể gây phát tán vi khuẩn nếu nguồn nước trong quạt không đảm bảo vệ sinh.
Quạt phun sương cũng là một ứng dụng nâng cao của quạt gió thông thường, kết hợp với máy phun sương. Với một thiết bị tạo sương (dùng lực đẩy mạnh để nước thoát ra ngoài dưới dạng hạt sương nhỏ li ti) đặt trước cánh quạt, khi vận hành thì quạt không những đẩy gió về phía trước, mà còn kèm theo một lượng hơi nước khá lớn có thể làm dịu mát không khí. So với quạt hơi nước, thì phạm vi làm mát của quạt phun sương rộng hơn, có thể tới 4-5 m2, tuy nhiên khả năng làm hạ nhiệt độ kém hơn, và vẫn không khắc phục được hiện tượng phán tán vi khuẩn nếu nguồn nước cung cấp cho quạt không đảm bảo vệ sinh. Ngoài ra, do lượng hơi nước đẩy ra từ quạt là khá lớn nên nếu dùng không cẩn thận thì có thể gây hư hỏng các loạt vật dụng bằng gỗ hay thiết bị điện, điện tử ở trong nhà.
Nhìn chung, sử dụng quạt phun sương sẽ rẻ tiền hơn nhiều so với máy lạnh, nhưng đòi hỏi người sử dụng phải đảm bảo một số nguyên tắc để tránh những ảnh hưởng thuộc về “mặt trái” của thiết bị: Khi mới mua về, nên chạy quạt không nước từ 1-2 giờ, sau đó mới cho nước hoặc đá vào; Không dùng quạt thổi hơi nước trực tiếp vào trẻ nhỏ, người già; Nên đặt quạt hơi nước ở những căn phòng thông thoáng; Không nên sử dụng quạt liên tục trong thời gian dài; Thường xuyên hoặc trước mỗi lần sử dụng phải kiểm tra mực nước trong bình chứa sao cho không quá đầy hoặc quá vơi; Thường xuyên thay nước và lau rửa định kỳ lưới lọc chắn bụi, màng thấm nước, bình đựng nước; Khi quạt vẫn còn chứa nước hoặc đang chạy thì không nên di chuyển quạt, hoặc di chuyển nhẹ nhàng để tránh làm đổ nước, gây chập mạch điện.