Tự ý mua thuốc, uống thừa hoặc thiếu liều lượng khiến tỷ lệ kháng kháng sinh tại Việt Nam tăng cao

Hưởng ứng tuần lễ truyền thông về phòng, chống kháng thuốc do Tổ chức Y tế thế giới (WHO) phát động, chiều ngày 25/11, Bộ Y tế đã tổ chức lễ mít tinh tại Đại học Y Hà Nội.

Phát biểu tại buổi lễ, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết, kháng sinh ra đời là bước ngoặt trong Y học để điều trị các bệnh nhiễm khuẩn. Ngoài ra, kháng sinh còn được sử dụng rộng rãi trong chăn nuôi gia súc, gia cầm và thủy sản nhằm mục đích trị bệnh và kích thích tăng trưởng.

Tuy nhiên, thời gian qua, do việc lạm dụng kháng sinh, điều trị kháng sinh khi không cần thiết đã làm gia tăng tình trạng kháng thuốc kháng sinh của vi khuẩn gây bệnh. Đây là vấn đề y tế toàn cầu, đặc biệt nổi trội ở các nước đang phát triển.

Theo báo cáo toàn cầu về kháng thuốc năm 2014 của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tình trạng kháng kháng sinh đã khiến người bệnh phải nằm viện lâu hơn và tỷ lệ tử vong tăng lên ở tất cả các nhóm tuổi. Cụ thể, tại châu Âu, số ngày nằm viện tăng 2,5 triệu ngày, tỷ lệ tử vong 25.000 người/năm; tại Thái Lan, tăng hơn 3,2 triệu ngày nằm viện và tử vong 38.000 người/năm. Ở Mỹ khoảng 2 triệu người mắc bệnh nhiễm khuẩn và tử vong 23.000 người/năm. Điều này dẫn đến gia tăng chi phí trực tiếp và gián tiếp để điều trị bệnh của người dân và xã hội.

Theo Thứ trưởng Trần Văn Thuấn, kháng thuốc là hiểm họa ngày càng lớn đối với con người và nền kinh tế Việt Nam. Nguyên nhân là do việc sử dụng kháng sinh ngày càng gia tăng và thiếu kiểm soát trong y tế cũng như trong chăn nuôi và càng đáng báo động hơn khi nó xâm nhập vào chuỗi thức ăn và môi trường sinh thái.

Tại Việt Nam, Chính phủ đã xây dựng Kế hoạch hành động quốc gia về chống kháng thuốc giai đoạn từ năm 2013 đến năm 2020. Mục tiêu của kế hoạch là đẩy mạnh các hoạt động phòng, chống kháng thuốc, nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác phòng, chống dịch bệnh, khám chữa bệnh, góp phần vào sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân.

Kế hoạch phòng chống kháng thuốc là Kế hoạch liên ngành, đòi hỏi sự nỗ lực và cam kết thực hiện của tất cả các Bộ/ngành, các cấp từ TƯ đến địa phương cùng vào cuộc để ngăn chặn tình trạng kháng thuốc chứ không chỉ riêng của ngành y tế.

Còn theo TS. Kidong Park, Trưởng Đại Diện Văn Phòng WHO tại Việt Nam, một trong những ưu tiên của WHO là tiếp tục hỗ trợ xây dựng năng lực quốc gia cho hệ thống giám sát và tiêu thụ kháng sinh. Những số liệu này cần phải có sớm nhất để hỗ trợ xây dựng chính sách về sử dụng kháng sinh trong bệnh viện và trong cộng đồng và để quản lý đại dịch kháng thuốc.

Còn theo bà Rana Flower, Trưởng Đại diện lâm thời văn phòng FAO, trong 10 năm tới, lượng kháng sinh dùng trong chăn nuôi dự kiến sẽ tăng gần gấp đôi, đáp ứng nhu cầu thực phẩm từ dân số ngày càng gia tăng, do vậy ngành lương thực và nông nghiệp, có vai trò vô cùng quan trọng trong việc giảm thiểu nguy cơ kháng thuốc lây lan.

Dọc theo từng khâu trong chuỗi thực phẩm, các biện pháp cần được thực hiện đảm bảo kháng sinh được sử dụng thận trọng và có trách nhiệm, vì vậy có thể làm chậm lại sự phát triển và lây lan của vi khuẩn kháng thuốc, bà Rana Flower nói.