Bác sĩ Nguyễn Đàm Chính (Trung tâm Chống độc, BV Bạch Mai) cho biết, có nhiều lý do khiến người dân bị rắn cắn như khi đi du lịch, leo núi bị rắn tấn công. Hay như nhiều trường hợp mưu sinh băng nghề bắt rắn, nuôi rắn hoặc đi làm đồng bị rắn cắn.
Tuy nhiên, sai lầm của nhiều bệnh nhân là thường đến viện muộn do tin vào thuốc nam, kinh nghiệm dân gian hoặc các thầy lang. Khi đến viện, thường đã quá muộn, tổ chức gân cơ đã bị hoại tử và khi đó liệu trình điều trị huyết thanh không còn giá trị. Nhiều trường hợp đã bị tử vong.
Theo bác sĩ Chính, khi bị rắn cắn, bệnh nhân có biểu hiện đau, sưng nề, có thể có hoại tử trên da (da bị chết do nọc độc), nhiễm trùng (sưng đỏ, sốt, có mủ). Ngoài ra, người bị rắn cắn còn đau nhiều toàn thân, nói khó, mờ mắt, yếu chân tay, khó thở, liệt toàn thân, loạn nhịp tim, tiểu ít... Nguyên nhân tử vong vì rắn cắn chủ yếu do liệt các cơ hô hấp gây khó thở tiến tới suy hô hấp.
Khi bị rắn cắn, người thân tuyệt đối không để bệnh nhân tự đi lại vì vận động nhiều sẽ làm nọc độc di chuyển đến các bộ phận trong cơ thể nhanh hơn. Nếu rắn hổ cắn có thể gây liệt (hổ mang chúa, cạp nong, cạp nia, rắn biển, rắn hổ mang thường) thì áp dụng kỹ thuật băng ép bất động và nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất bằng phương tiện vận chuyển, nên gọi điện báo trước để được tư vấn. Khi đi, gia đình mang theo xác rắn hoặc chụp hình (nếu được) gửi trước cho bác sĩ để giúp việc chẩn đoán và điều trị chính xác hơn.
Bác sĩ Chính cũng lưu ý, khi bị rắn cắn, bệnh nhân không mất thời gian đi tìm thầy lang, lá thuốc; không đợi ở nhà và chờ khi có các biểu hiện nhiễm độc rõ mới đến BV; không chườm đá; không cố cởi quần áo vì dễ làm vùng bị cắn cử động, có thể băng đè lên quần áo. Trong quá trình vận chuyển cần duy trì biện pháp băng ép và bất động, khẩn trương vận chuyển nạn nhân tới cơ sở y tế gần nhất, tốt nhất là bằng ô tô. Trong khi vận chuyển nên để vùng bị cắn thấp hơn vị trí của tim, nếu ở chân, tay thì có thể để thõng tay hoặc chân.
Để phòng tránh rắn cắn, người dân nên biết nhận dạng các loài rắn độc, biết được môi trường sống, thức ăn, đặc tính hoạt động của một số loài rắn. Khi gặp rắn nên chủ động tránh, cần cảnh giác đặc biệt với rắn sau mưa, trong mùa lũ lụt, mùa gặt hái và ban đêm. Khi có việc phải đi rừng núi, đồng ruộng, nương rẫy, người dân phải đi ủng hoặc giầy cao cổ, mặc quần áo vải dày, đội mũ rộng vành, mang theo gậy khua rắn.
Ngoài ra, người dân không nên ngồi cạnh gốc cây, gò đống, bờ ruộng có nhiều hang chuột, hang mối; không lật tảng đá, đống gạch, đống củi hay thân cây đổ bằng tay trần; hạn chế dùng tay bẻ cành cây, lấy củi trong đêm; không đi chân không vào rừng, nương, rẫy. Bên cạnh đó, không nên sờ vào miệng rắn, ngay cả khi rắn đã chết, đã chặt đầu hoặc giả vờ chết; không nên ngủ dưới đất vì rắn hay bò tới những chỗ ấm.