Lúng túng, bị động trước tình trạng người lao động ồ ạt về quê tránh dịch

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 2, chiều ngày 10 đến sáng 11/11, Quốc hội tiếp tục phiên chất vấn với Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH về lĩnh vực lao động, việc làm, an sinh xã hội. Trả lời chất vấn của một số đại biểu Quốc hội về tình trạng người lao độ di cư từ các tỉnh thành phía Nam về quê tránh dịch, ông Đào Ngọc Dung, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH, cho biết: Lực lượng lao động trở về quê trong đợt dịch thứ tư  tương đối lớn. Qua rà soát ban đầu, có khoảng 1,3 triệu người, chiếm 60% trong tổng số người dân di chuyển từ TPHCM, Hà Nội và các vùng trọng điểm kinh tế phía Nam về quê.

Qua khảo sát cho thấy, khoảng 30% người dân các địa phương đã về quê có nhu cầu quay trở lại TPHCM và các tỉnh phía Nam làm việc; 30% muốn chuyển sang lĩnh vực khác ở các địa bàn khác, còn lại phần đông là muốn ở lại quê. Nhưng trong số ở lại quê thì cũng chỉ có khoảng 40% muốn có công việc tại quê.

Qua đó cho thấy nổi lên 3 vấn đề lớn. Thứ nhất, các địa phương cùng với TPHCM và các tỉnh lân cận, vùng kinh tế trọng điểm có kết nối để vận động, thuyết phục, giới thiệu người lao động quay trở lại làm việc.

Thứ hai, các địa phương cũng chủ động liên kết, kết nối với các địa phương khác, thậm chí ngay cả trong vùng để có thể giới thiệu việc làm. Đơn cử như tỉnh Thanh Hóa, thời gian qua đã giới thiệu người lao động về quê đi làm việc ở các tỉnh Bắc Ninh, Bắc Giang, Hà Nam. Riêng Bắc Giang, cho đến thời điểm này đã tăng hơn 50 nghìn lao động so với thời điểm trước dịch.

Thứ ba, là tạo việc làm tại chỗ, như Quảng Trị, Quảng Nam tiếp nhận toàn bộ những công nhân nghề may và một số lĩnh vực khác cho công nhân làm việc tại địa phương mình.

Bộ trưởng cho rằng, cần tập trung triển khai các chính sách như chính sách giảm nghèo, chính sách cho vay quỹ quốc gia giải quyết việc làm… để hỗ trợ cho người lao động có thể ổn định, tạo công việc mới ở địa phương.

Trách nhiệm quản lý Nhà nước thế nào trước tình trạng lao động tự phát về quê tránh dịch?

Tiếp tục chất vấn nội dung này, nhiều đại biểu đặt ra vấn đề về trách nhiệm của cơ quan nhà nước ở đâu; Có sự lúng túng, bị động trước tình trạng nhiều lao động từ các tỉnh, thành phố về quê tránh dịch?

Trả lời đại biểu, ông Đào Ngọc Dung, Bộ trưởng LĐ-TB&XH, cho rằng: "Bộ LĐTBXH có một phần trách nhiệm chứ không phải chịu trách nhiệm chính", vì vấn đề này còn liên quan liên quan đến rất nhiều Bộ ngành khác về cả việc di dân, vấn đề an ninh, trật tự, đi lại…

Cho ý kiến về vấn đề này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, làn sóng lao động rời bỏ TPHCM và các tỉnh trọng điểm kinh tế phía Nam về các địa phương không chỉ một lần, mà là ba lần. Theo số liệu của Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH, có khoảng 3 triệu người đã di cư trong đợt dịch vừa qua.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ yêu cầu: "Chúng ta phải xác định rõ nguyên nhân vì sao, trách nhiệm của các bộ, ngành hữu quan như thế nào, nhất là trách nhiệm của Nhà nước đối với dân".

Vấn đề quan trọng hiện nay là giải pháp giải quyết việc thiếu hụt lao động ở các thị trường này. Thứ hai là giải quyết sinh kế là việc làm cho người lao động đang đi về các tỉnh.

"Quan trọng hơn nữa là qua việc này chúng ta rút ra được bài học kinh nghiệm gì trong việc phân tích, đánh giá, dự báo". Chúng ta có cam kết là không để xảy ra tình trạng này trong tương lai không, nhất là khi tình hình dịch bệnh đang rất khó lường? Chúng ta không được chủ quan, cần phải thảo luận về các nguyên nhân và trách nhiệm giải quyết các vấn đề sắp tới như thế nào và cần làm gì để không tái diễn thực trạng trên? Trách nhiệm của chính quyền Trung ương và cả chính quyền địa phương nơi có lao động rời đi và địa phương trở về và cách thức tổ chức nhận lại lao động như thế nào? – Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.