Món vốn nhỏ giúp phụ nữ nghèo tiếp cận tài chính toàn diện và bứt phá
Trong chuyến công tác tại huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang, chúng tôi có dịp tham dự một buổi sinh hoạt của nhóm tiết kiệm và cho vay tại thôn/bản – VSLA. Vào mỗi kỳ sinh hoạt, các cô, các chị rộn ràng rủ nhau biểu diễn các tiết mục văn nghệ, tổ chức – tham gia các trò chơi giải trí, trò chuyện với nhau về tin thức, thời sự, những chính sách mới của Đảng, Nhà nước, của địa phương; chia sẻ về công việc, về cuộc sống, chăm sóc gia đình, nuôi dạy con cái…
Một buổi sinh hoạt của nhóm VSLA tại huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang
Đặc biệt, quan trọng hơn, từ nguồn tiền tiết kiệm của bản thân và các thành viên khác trong nhóm, các thành viên đã hỗ trợ cho nhau vay để phát triển kinh tế, giải quyết khó khăn, sắm sửa đồ dùng, trang thiết bị gia đình… Các bước xét duyệt cho vay đơn giản có sự đồng ý của tất cả thành viên. Đây là một trong những mô hình VSLA hoạt động dựa trên nguyên tắc ba tự: tự nguyện tham gia, tự quản lý và tự chịu trách nhiệm. Từ đó, thúc đẩy nguyên tắc công khai, minh bạch và bình đẳng đối với tất cả các thành viên.
Các buổi sinh hoạt nhóm diễn ra trong không khí vui tươi, phấn khởi, giúp chị em phụ nữ giao lưu, chia sẻ
Mô hình VSLA được coi là xuất phát điểm để giúp thành viên các tổ nhóm gắn kết và tiếp cận với các hình thức dịch vụ tài chính khác và là một phần trong hệ sinh thái tài chính bao trùm, trong đó ai cũng có quyền tham gia và tiếp cận dịch vụ tài chính.
Giám đốc Quốc gia, Tổ chức CARE Quốc tế tại Việt Nam Lê Kim Dung,
Từ năm 2018, Tổ chức CARE quốc tế tại Việt Nam, TƯ Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam và Tập đoàn P&G phối hợp thực hiện Dự án "Bứt phá: Thúc đẩy tài chính toàn diện cho phụ nữ dân tộc thiểu số" (R2E). Địa bàn của dự án trải dài tới 18 tỉnh, thành phố trên cả nước. Qua đó, chương trình triển khai Mô hình tiết kiệm tín dụng thôn bản tự quản (VSLA), giúp hỗ trợ phát triển sinh kế cho hơn 11 nghìn phụ nữ dân tộc thiểu số. Nhiều thành viên của nhóm VSLA cho biết, họ có thể tiết kiệm tiền nhiều hơn và đầu tư tốt hơn vào giáo dục cho con cái, sinh kế hộ gia đình và các hoạt động tạo ra thu nhập.
Mô hình tiết kiệm tín dụng thôn bản tự quản (VSLA), giúp hỗ trợ phát triển sinh kế cho hơn 11 nghìn phụ nữ dân tộc thiểu số.
Học hỏi thêm nhiều kiến thức về xã hội, kinh nghiệm để phát triển kinh tế
Tham gia dự án từ tháng 12/2020 , chị Trần Thị Quỳnh (xã Xuân Ái, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái) chia sẻ: "Tôi thấy mình tự tin hơn, bản thân có cơ hội được giao lưu, học hỏi, chia sẻ thêm nhiều kiến thức về xã hội, kinh nghiệm để phát triển kinh tế, xây dựng gia đình hạnh phúc…
Sinh hoạt trong nhóm, tôi và các thành viên khác chủ động quản lý chi tiêu (hộ gia đình) để có tiền góp tiết kiệm trong nhóm, hợp lý không làm ảnh hưởng đến chi tiêu trong gia đình. Chúng tôi còn được các chuyên gia đào tạo để có thể sử dụng thành thạo ứng dụng công nghệ để theo dõi, nắm thông tin về nguồn tiền tiết kiệm, các khoản vay, lãi suất của các thành viên và lịch sinh hoạt tại nhóm.
Chị Trần Thị Quỳnh (tỉnh Yên Bái) cho biết chị tự tin hơn, bản thân có cơ hội được giao lưu, học hỏi, chia sẻ thêm nhiều kiến thức về xã hội, kinh nghiệm để phát triển kinh tế
Chị Hồ Thị Nhớ, người Vân Kiều, đến từ thôn Pa Hy, xã Tà Long, huyện Đakrông, tỉnh Quảng Trị, kể: "Thôn Pa Hy nơi tôi sinh sống thuộc vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn, giáp biên giới của huyện Đakrông, tỉnh Quảng Trị. Với mức sống của người dân còn nghèo, một lần đóng quỹ chỉ 20 nghìn đồng, nhưng cũng là một nỗ lực với các phụ nữ ở đây do họ không có thu nhập cố định. Phụ nữ chủ yếu làm thuê, làm nông nên thu nhập rất thấp. Tôi cũng như nhiều chị em khác trong thôn, chỉ có tiền khi thu hoạch lúa, sắn hay cây tràm".
Tham gia dự án được 2 năm, nhờ mô hình VSLA, các chị em trong nhóm có thể chủ động hơn trong chuyện tiền nong, không quá lo về tiền ăn, tiền học của con, hoặc lúc ốm đau". Các chị em cũng cũng vui vẻ, cởi mở hơn trước. Nhiều chị ở miền quê này đã giảm bớt khó khăn về kinh tế hơn. Riêng chị Nhớ, đã có thể mở được một cửa hàng nhỏ để kinh doanh.
Nhóm tiết kiệm và vay vốn tỉnh Quảng Trị
Còn với chị K' Luyên, người dân tộc K'Ho (thôn Đạ Dâng, xã Liên Hà, huyện Lâm Hà, Lâm Đồng) cho hay, Dự án đã giúp bản thân thay đổi cuộc sống một cách khá thiết thực. Số tiền các chị của nhóm được vay tuy nhỏ, khoảng 5 triệu đồng, nhưng rất kịp thời. Nhờ thế, chị em không cần đến các dịch vụ vay tiền bên ngoài, rủi ro cao như tín dụng đen ở địa phương. Các chị trong nhóm của K'Luyên chủ yếu trồng cà-phê, tiêu, trồng dâu nuôi tằm. Tiền vay từ nhóm chủ yếu dùng cho sản xuất nhỏ lẻ, vay mua xăng dầu. Ngoài ra, vài chị có thể vay tiền cho con đi học đầu năm học, hoặc dùng mua thuốc khi bị ốm đau, bệnh tật.
Ông Nguyễn Đức Thành, quản lý dự án của Tổ chức CARE quốc tế tại Việt Nam cho biết, từ tháng 1/2018 đến tháng 12/2019, dự án triển khai ở bốn tỉnh miền núi phía bắc Việt Nam. Đó là các địa phương: Hòa Bình, Sơn La, Điện Biên và Bắc Kạn. Thông qua hợp tác với P&G, CARE đã thành lập 260 nhóm VSLA, trực tiếp giúp 5.196 phụ nữ dân tộc thiểu số được tiếp cận vốn vay và độc lập hơn về kinh tế.
Dự án mang đến cơ hội tiếp cận tài chính cho phụ nữ nông thôn, vùng sâu, vùng xa
Sau bốn năm, Dự án "Bứt phá: Thúc đẩy tài chính toàn diện cho phụ nữ dân tộc thiểu số" đã hỗ trợ xây dựng và vận hành hơn 500 nhóm tiết kiệm tín dụng tự quản với hơn 11 nghìn phụ nữ tham gia hoạt động huy động tiết kiệm và cho vay vốn quy mô nhỏ. Mô hình này hỗ trợ hiệu quả phụ nữ và gia đình trong các hoạt động phát triển sinh kế, góp phần bảo đảm an ninh tài chính của hộ gia đình.
Trong giai đoạn thứ hai của dự án này, từ tháng 12/2020 tới hết tháng 12/2021 đã thành lập được 287 nhóm VSLA với 4.185 thành viên phụ nữ tham gia. Từ đó, huy động 9,35 tỷ đồng tiết kiệm và cho 2.427 lượt thành viên được vay vốn để phát triển sinh kế.
Chỉ trong nửa đầu năm 2022, 269 nhóm với 4.058 thành viên phụ nữ tham gia hoạt động đã huy động được 5,62 tỷ đồng tiết kiệm và 1.416 lượt thành viên được vay vốn để phát triển sinh kế.
Chị em phụ nữ dân tộc hình thành thói quen tiết kiệm, tự quản và cộng đồng hỗ trợ, giúp nhau trong những lúc khó khăn.
Mô hình này rất phù hợp với điều kiện kinh tế và năng lực của phụ nữ dân tộc thiểu số, giúp cho chị em hình thành thói quen tiết kiệm, tự quản và cộng đồng hỗ trợ, giúp nhau trong những lúc khó khăn. Thông qua mô hình, Hội cũng đã triển khai các hoạt động truyền thông về các chính sách pháp luật của nhà nước liên quan đến vùng đồng bào dân tộc thiểu số cũng như các kiến thức cần thiết khác cho phụ nữ như tổ chức cuộc sống gia đình, tăng thu nhập, bình đẳng giới.
Uỷ viên Đoàn Chủ tịch - Trưởng ban Hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế, Hội LHPN Việt Nam Phạm Thị Hương Giang
Mang đến cơ hội bứt phá cho chị em phụ nữ
Đánh giá về hoạt động của dự án trong thời gian qua, bà Đào Mai Hoa, Phó trưởng Ban Hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế (Hội LHPN Việt Nam) cho biết: "Đúng như tên gọi "Bứt phá: Thúc đẩy tài chính toàn diện cho phụ nữ dân tộc thiểu số", dự án đã mang đến cho những người phụ nữ vùng sâu, vùng xa cơ hội để bứt phá.
Chị em được đào tạo, làm quen với cách quản lý trên ứng dụng điện thoại
Trước hết, đó là bứt phá trong kiến thức quản lý tài chính cá nhân, bên cạnh đó họ còn biết sử dụng các ứng dụng (app) để quản lý tài chính. Thêm một bứt phá quan trọng nữa, đó là sự bứt phá từ chính bản thân người phụ nữ dân tộc thiểu số. Các chị em đã có thể tự tin nói lên những suy nghĩ của chính mình, thể hiện tiềm năng của bản thân. Trong giai đoạn tiếp theo, dự án hướng tới những bứt phá cho chị em trong các góc độ liên quan đến khoa học công nghệ, thương mại điện tử… để bắt kịp với nền kinh tế số".
Các đại biểu chia sẻ về kết quả thực hiện Dự án
Bà Đào Mai Hoa cũng chia sẻ thêm: Về lâu dài, để hướng tới mục tiêu giảm nghèo bền vững ở các địa phương, nhất là các vùng triển khai dự án, cần giúp phụ nữ dân tộc thiểu số dễ tiếp cận công nghệ hơn, có kiến thức tốt về kinh tế, để các mô hình sinh kế của họ tồn tại, đem lại thu nhập tốt trong cuộc sống. Hy vọng, phụ nữ dân tộc thiểu số có thể tiếp cận các nguồn tài chính khác nhau, để những mô hình như VSLA phát triển, giúp họ có nguồn vốn phát triển các mô hình sinh kế, thoát nghèo một cách bền vững.