Các thành viên của Hợp tác xã dịch vụ tổng hợp nông lâm nghiệp thôn Sà Phìn A đều là những phụ nữ dân tộc, phần lớn là những người có hoàn cảnh khó khăn, yếu thế. Trong đó có 2 thành viên là phụ nữ bị mua bán quay trở về tái hòa nhập cộng đồng, 2 thành viên là phụ nữ bị tàn tật, 11 thành viên là nạn nhân từng bị bạo lực gia đình, 5 thành viên là những chị có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn trong thôn, xã. Những người phụ nữ này đang chung tay xây dựng hợp tác xã, bảo tồn nghề truyền thống của người Mông.
Bảo tồn, phát triển nghề truyền thống
Giới thiệu về sản phẩm thổ cẩm của HTX, chị Sùng Thị Sy, Chủ nhiệm HTX, cho biết: Trải qua bao đời nay, các thế hệ người Mông đã cùng nhau sáng tạo nên một nền văn hóa đặc sắc về lanh. Từ những vỏ cây lanh thô ráp, qua bàn tay khéo léo cùng sự kiên trì, tỉ mẩn, phụ nữ Mông đã dệt nên những tấm vải mềm mại, đầy màu sắc, tạo ra những bộ trang phục bắt mắt nơi vùng cao. Nhưng cùng với sự phát triển, nghề truyền thống này đang bị mai một.
Có tới gần 90% phụ nữ tại địa phương không có việc làm ổn định, 30% phụ nữ di cư bất hợp pháp. Để giảm tỉ lệ phụ nữ di cư, tạo sinh kế ổn định cho chị em và bảo tồn nghề truyền thống, HTX dịch vụ tổng hợp nông lâm nghiệp thôn Sà Phìn A với mục tiêu chính là trồng lanh, phát triển các sản phẩm lanh trắng tại huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang.
"Để làm ra được các sản phẩm thổ cẩm từ cây lanh có màu sắc đẹp, đường nét tinh sảo và độ bền cao phải qua trên 40 công đoạn. Điều đặc biệt là màu sắc để nhuộm sợi vải của HTX hoàn toàn không dùng thuốc nhuộm hóa học mà pha chế hoàn toàn bằng các loại lá cây, củ quả trên rừng, cây chàm và sáp ong cho nên màu sắc rất đẹp, độ bền màu cao, không ảnh hưởng đến sức khỏe của người dùng", chị Vàng Thị Cầu, thành viên HTX chia sẻ thêm.
Từ khi thành lập, chị Vàng Thị Cầu và thành viên trong HTX luôn nghiên cứu, tìm tòi, học hỏi, cải tiến quy trình sản xuất, để tạo ra những loại vải lanh đẹp hơn, chất lượng hơn phù hợp với nhu cầu tiêu dùng hiện đại. Ngoài những sản phẩm dệt từ vải lanh truyền thống, các chị em trong HTX đã dệt được loại vải lanh tự nhiên, khổ 70x75cm, dệt thẳng hoa văn chìm vào trong vải và loại vải, khổ rộng, có pha thêm tơ để mềm và mịn phù hợp may các vật dụng gia đình như rèm cửa, gối, khăn trải bàn…
Từ chỗ trồng lanh, dệt vải theo kiểu thói quen tự nhiên, khi tham gia HTX, các chị em đã được chú trọng tập huấn, nâng cao tay nghề; chị em được phân công nhiệm vụ tùy vào khả năng, người dệt, người may, người thêu, người nhuộm... thành một chuỗi sản xuất liên hoàn, sản xuất tới đâu tiêu thụ hết đến đó.
Tạo thu nhập ổn định
Được làm bằng đôi bàn tay tỉ mẩn và sự nhiệt tình của những người phụ nữ miền sơn cước, sản phẩm lanh trắng của HTX hiện đang được trưng bày tại điểm tham quan Dinh thự Họ Vương. Theo tiết lộ của chị Vàng Thị Cầu, sản phẩm đã tiếp cận được với gần 5.000 đoàn khách quốc tế và hơn 7.000 đoàn khách Việt Nam. Những sản phẩm thổ cẩm vải lanh tự nhiên có độ bền cao lên tới 10 năm, càng dùng lâu càng mềm mịn tốt cho da, đã được du khách đón nhận.
Bên cạnh đó, HTX cũng đẩy mạnh việc giới thiệu, quảng bá các sản phẩm thổ cẩm lanh trắng Sà Phìn bằng việc cung cấp các thông tin chính xác về nguồn gốc cũng như xuất xứ của sản phẩm, các khách hàng ở xa khi đặt hàng được chuyển đến tận nơi, đảm bảo đúng chất lượng và số lượng theo yêu cầu.
Hiện nay, thu nhập bình quân của mỗi thành viên HTX dao động từ 3,5 đến 4 triệu đồng/người/tháng. Đây là mức thu nhập cao hơn gấp chục lần so với trước khi chị em tham gia HTX. Với khát khao duy trì và phát triển nghề dệt lanh truyền thống, giải quyết việc làm cho phụ nữ dân tộc Mông, cho lao động dư thừa tại địa phương, nhất là chị em phụ nữ bị bạo lực gia đình, bị mua bán quay trở về, phụ nữ bị tàn tật, HTX dịch vụ tổng hợp nông lâm nghiệp thôn Sà Phìn A đã góp phần mang lại cuộc sống ổn định cho nhiều gia đình tại Hà Giang.