Xác định rõ cơ chế phối hợp, trách nhiệm của cơ quan bảo vệ người tiêu dùng

Báo cáo một số vấn đề lớn về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết: dự thảo Luật đã bổ sung, hoàn thiện nhiều cơ chế để bảo vệ tốt hơn quyền lợi người tiêu dùng như quy định chung về trách nhiệm chung của tổ chức, cá nhân kinh doanh trên không gian mạng (khoản 2 Điều 39); trách nhiệm cụ thể của tổ chức thiết lập, vận hành nền tảng số trung gian (khoản 3 Điều 39); xác thực danh tính tổ chức, cá nhân bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trên nền tảng số (khoản 1 Điều 39); thực hiện nghĩa vụ nhận ủy quyền của người tiêu dùng trong quá trình giao dịch trên nền tảng số (điểm n khoản 3 Điều 39)…

Có ý kiến đề nghị bổ sung quy định về trách nhiệm bồi thường của tổ chức, cá nhân kinh doanh trong trường hợp cung cấp dịch vụ không bảo đảm chất lượng, gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của người tiêu dùng. Theo ông Lê Quang Huy, việc bảo vệ người tiêu dùng khi sử dụng dịch vụ không bảo đảm chất lượng trong các lĩnh vực như viễn thông, tài chính, bảo hiểm… đã được quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan.

Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, để đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng một cách đầy đủ và đồng bộ, thống nhất với các luật chuyên ngành, dự thảo Luật đã bổ sung Điều 35 về trách nhiệm đối với dịch vụ cung cấp không đúng nội dung đã đăng ký, thông báo, công bố, giao kết; trong đó, khoản 4 đã quy định về yêu cầu bồi thường thực hiện theo quy định của pháp luật dân sự.

Bên cạnh đó, dự thảo Luật đã có nhiều quy định để tạo điều kiện cho các tổ chức xã hội tham gia thực hiện bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Dự thảo Luật cũng đã quy định về việc xây dựng cơ chế phối hợp và phân công trách nhiệm cụ thể của các bộ, cơ quan, tổ chức có liên quan như trách nhiệm của Bộ Công Thương trong việc xây dựng cơ chế phối hợp với các bộ, cơ quan ngang bộ (khoản 7 Điều 74); Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội (Điều 76)…

Theo đó, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội tham gia trong việc tuyên truyền, vận động; tư vấn cho đoàn viên, hội viên và Nhân dân về các vấn đề liên quan đến bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; Giám sát việc thực hiện các quy định của pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tại các cơ quan quản lý nhà nước các cấp; phản biện xã hội đối với các chính sách, pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Cho ý kiến vào dự thảo Luật, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, khi tập trung bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng thì nghĩa vụ, trách nhiệm gắn theo được quy định như thế nào để bảo đảm giữa các chủ thể người tiêu dùng, người sản xuất hay phân phối cũng đều ngang bằng, bình đẳng với nhau trước pháp luật; không được làm phương hại đến quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân khác có liên quan.

Chủ tịch Quốc hội chỉ rõ, tại Điều 39 về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh với người tiêu dùng trong các giao dịch trên không gian mạng dường như dự án luật này đang giao quá nhiều nghĩa vụ vượt ra ngoài phạm vi của các tổ chức này, có những quy định trùng lặp với nghĩa vụ của các tổ chức và cá nhân bán hàng về chi phí tuân thủ pháp luật, tạo thêm gánh nặng không cần thiết và chưa chắc đã khả thi. Do đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị rà lại khoản 2 Điều 39 và toàn bộ Chương II về trách nhiệm tổ chức, cá nhân kinh doanh đối với người tiêu dùng.

Phát biểu tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết thêm, qua tiếp xúc cử tri cho thấy người dân quan tâm đến quy định liên quan đến Điều 8 của dự thảo Luật quy định đối với các người nghèo và hộ nghèo là đối tượng mà được ưu tiên sử dụng trong sử dụng các dịch vụ công. Cử tri, Nhân dân ủng hộ theo hướng được bảo vệ trong trường hợp các thông tin về dịch vụ công phải bảo đảm chính xác, đầy đủ theo như đăng ký và theo thông báo.

Bên cạnh đó, người dân, những đối tượng yếu thế muốn được giá sử dụng dịch vụ công phù hợp với khả năng chi trả và thu nhập nhất là các đối tượng người nghèo, hộ nghèo. Dẫn chứng từ vấn đề giá điện, EVN đang kêu lỗ và cho rằng giá điện đang thấp; tuy nhiên, đối với giá sinh hoạt của những hộ nghèo thì giá điện vẫn là cao. Khi đó, phải có chính sách của Nhà nước để thể hỗ trợ thêm cho các đối tượng người nghèo, hộ nghèo trong các sử dụng dịch vụ công.

Tại phiên làm việc này, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội tập trung thảo luận về 2 nội dung còn ý kiến khác nhau, gồm:  khái niệm người tiêu dùng và giải quyết tranh chấp tại Tòa án. Bên cạnh đó, các đại biểu cũng cho ý kiến về các nội dung bảo vệ thông tin, sử dụng thông tin của người tiêu dùng, trách nhiệm của người tiêu dùng, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng dễ bị tổn thương, trách nhiệm đối với sản phẩm hàng hóa khuyết tật, dịch vụ không đảm bảo chất lượng, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong các giao dịch đặc thù với tổ chức, cá nhân kinh doanh, hợp đồng theo mẫu, tổ chức xã hội bảo vệ người tiêu dùng, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.